Czujesz się tak, jak myślisz. Pomoc psychologiczna w chorobie

Pomoc psychologiczna w chorobie jest bardzo istotnym obszarem. Choroba nowotworowa jest wydarzeniem stresującym dla każdego. Jak wynika z mojej praktyki klinicznej większość chorych przystosowuje się do nowej sytuacji.

Przy wsparciu bliskich, pomocy psychoonkologa oraz samodzielnie. Radzenie sobie z rakiem wymaga różnych strategii i środków zaradczych. Strategie radzenia sobie ze stresem związanym z chorobą nowotworową dzielą się na: aktywne i unikowe.

Strategie aktywne i unikowe

Aktywne strategie poznawcze to analiza logiczna, pozytywne przewartościowanie, akceptacja odpowiedzialności, poszukiwanie informacji oraz samokontrola. Aktywne behawioralne strategie radzenia sobie ze stresem to aktywne radzenie sobie.

Zaplanowane rozwiązania, konfrontacja z problemem, poszukiwanie wsparcia, negocjacje. Unikowe poznawcze strategie to: unikanie poznawcze, dystansowanie się, odwracanie uwagi, oraz zaprzeczanie.

Unikowe behawioralne strategie to: poszukiwanie innych wzmocnień, strategie samooszukiwania się, unikanie działań oraz ucieczka, wyładowanie emocjonalne.

Jak radzić sobie negatywnymi, trudnymi myślami, których skutkiem jest lęk?

Podobnie jak w innych kryzysach w trakcie choroby nowotworowej wskazana jest pomoc psychologiczna. W przypadku takiej choroby zadanie terapeuty jest bardzo trudne. Skuteczna wsparcie wymaga empatii i identyfikacji z klientem. Terapia poznawczo-behawioralna może być pomocna , na każdym etapie choroby pacjenta.

Lęk towarzyszy nam w różnych sytuacjach, nie tylko związanych z chorobą. Zgodnie z podejściem poznawczo-behawioralnym na lęk można spojrzeć poprzez pryzmat następującego równania:

Prawdopodobieństwo zdarzenia x „straszność” konsekwencji zdarzenia

Lęk = _____________________________________________

Poczucie własnej skuteczności („Potrafię sobie poradzić”) + ZASOBY

Pomoc psychologiczna w chorobie. Co robić, aby zniwelować lęk?

Zastanów się:

1. Czy masz stuprocentową pewność, że sytuacja, której się obawiasz, rzeczywiście zaistnieje?

Czy możesz coś zrobić, by zmniejszyć prawdopodobieństwo jej wystąpienia?

Zastanów się czy możesz w jakiś sposób tak zmodyfikować tę sytuację, by czuć się w niej spokojniej?

2. Co ułatwiłoby Ci poradzenie sobie z tą sytuacją? A co Ci to utrudnia? Czy możesz zrobić coś, by usunąć przeszkody?

3. Czy Twoje przekonania na temat konsekwencji zdarzenia są oparte na faktach? Jakie masz na to dowody? Czy nie wyolbrzymiasz tych konsekwencji?

4. Zastanów się, czy zdarzyło Ci się być w podobnej sytuacji. Jak sobie z nią poradziłeś(aś)? Czego Cię nauczyła? Co było wówczas najbardziej pomocne?

5. Pomyśl o wszystkich trudnych sytuacjach, z którymi udało Ci się sobie poradzić – zrób ich listę. Będzie Ci ona przypominać, że w wielu sprawach potrafisz sobie skutecznie radzić!

6. Pomyśl o innych ludziach – jak oni sobie radzą w podobnych sytuacjach. Czy różnisz się istotnie od nich? Skoro inni sobie poradzili, to znaczy, że jest to możliwe! Czego się możesz nauczyć od innych ludzi?

7. Zrób sobie listę Twoich zasobów – źródeł pomocy i Twoich mocnych stron, na jakich możesz oprzeć się w razie potrzeby. Mogą się na niej znaleźć osoby, Twoje cechy, umiejętności, środki materialne, instytucje. Wszystko, co może Ci służyć pomocą i jest dostępne. Zaglądaj do tej listy, kiedy odczuwasz lęk. Korzystaj z tej pomocy! Uzupełniaj listę, kiedy tylko przypomnisz sobie albo zdobędziesz kolejny zasób.

Bibliografia:

De Walden-Gałuszko, K.(2000) . Psychoonkologia. Juczński, Z. Radzenie sobie ze stresem spowodowanym choroba nowotworową. Wydawnictwo: Biblioteka Psychiatrii Polskiej. Kraków.

Kubacka-Jasiecka, D., Łosiak, W. (1999). Zmagając się z chorobą nowotworową. Subiektywny obraz choroby u pacjentów ( s 68- ).Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków

Ewa Wojtyna „Siły, które pokonają raka” (2013). Wydawnictwo: Charaktery

Anna Dudek – mgr psychologii, psychoonkolog, interwent kryzysowy, psychoterapeuta poznawczo-behawioralny nr 724, psychoseksuolog, pracuje w Dolnośląskim Centrum Onkologii, Pulmonologii i Hematologii we Wrocławiu, NZOZ Biogenes we Wrocławiu, w Stowarzyszeniu Femina-Fenix Amazonki we Wrocławiu.

Przydatne artykuły: Grupa wsparcia dla chorych na raka, Duchowość w chorobie onkologicznej.